Paylaşmaya Değer - 11

 Merhaba,

"Paylaşmaya Değer" bültenimizi hangi gün yayınlamanın daha uygun olacağı konusunda kararsızım ve sizlerin görüşlerine ihtiyaç duyuyorum. Sizce Cumartesi 10:00 mu, yoksa Pazar 10:00 mu daha ideal bir zaman olur? Fikirlerinizi ve önerilerinizi yorum olarak veya bana mesaj yoluyla paylaşırsanız çok sevinirim. 😊

Paylaşmaya Değer

11 Kasım - 15 Kasım 2024 arası Paylaşmaya Değer'ler...

📊 Yurt İçi Ekonomik Veriler

• İşsizlik Oranı: Eylül ayında işsizlik oranı %8,6 ile yatay seyretti. İstihdam oranı %49,7’ye yükselerek son 4 ayın en yüksek seviyesini gördü. Geniş tanımlı işsizlik göstergesi olan atıl işgücü oranı %25,6 ile Mayıs’tan bu yana en düşük seviyesine indi. Bu gelişmeler, işgücü piyasasında olumlu bir tablo ortaya koyuyor.
• Sanayi Üretimi ve Perakende Satışlar: Eylül ayında sanayi üretimi aylık bazda %1,6 artış göstererek Mayıs’tan bu yana en güçlü aylık artışı kaydetti. Sanayi üretimindeki yıllık düşüş %2,4 ile hız kaybetti. Ticaret satış hacmi %3,2, perakende satış hacmi ise %2,3 arttı. Yıllık bazda perakende satışlar %15,9, ticaret hacmi %12,7 genişledi. Özellikle otomotiv yakıtı hariç alt kalemlerde genele yayılan bir toparlanma görüldü.
• Konut Satışları: Ekim ayında toplam konut satışları 165.138 adetle son 22 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Yıllık bazda %76,1 artış gösteren satışlarda, ipotekli konut satışları yaklaşık 3,8 katına çıktı. Ancak yabancılara yapılan satışların toplam içerisindeki payı %1,3 ile Temmuz 2020’den bu yana en düşük seviyede kaldı.
• Cari İşlemler Hesabı: Eylül ayında cari fazla 3 milyar USD seviyesinde gerçekleşti ve art arda 4. ayında da fazla verdi. 12 aylık kümülatif cari açık, 9,7 milyar USD ile Aralık 2021’den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
• Bütçe Dengesi: Merkezi yönetim bütçe açığı Ekim ayında yıllık %95,1 artarak 186,3 milyar TL oldu. Bütçe gelirleri %62,4 artışla 769,2 milyar TL, bütçe harcamaları ise %67,9 artışla 955,5 milyar TL seviyesinde gerçekleşti. Genişleyen bütçe açığı, mali dengelere ilişkin riskleri gündemde tutuyor.
• Piyasa Katılımcıları Anketi: TCMB’nin Kasım ayı piyasa katılımcıları anketine göre yıl sonu enflasyon beklentisi %44,81’e yükseldi. 2025 yılı için TÜFE beklentisi ise %26,22 seviyesinde. USD/TL beklentisi 35,72’ye gerilerken, 2024 büyüme beklentisi %3,1 ile değişim göstermedi.

🌍 Küresel Ekonomik Gelişmeler

• ABD Verileri: Ekim ayında ABD TÜFE enflasyonu aylık %0,2 ile yatay seyretti. Yıllık TÜFE %2,6, çekirdek TÜFE ise %3,3 seviyesinde gerçekleşti. Barınma, aylık artışa en fazla katkıyı sağlayan kalem oldu. ÜFE enflasyonu ise yıllık %2,4 seviyesine yükseldi. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Powell, faiz indirimlerine acele edilmeyeceği mesajını verirken, işsizlik başvurularındaki gerileme iş gücü piyasasının sağlamlığını koruduğunu gösterdi.
• Euro Alanı Büyüme: Euro Alanı GSYH büyümesi üçüncü çeyrekte %0,4 ile son iki yılın en yüksek seviyesine çıktı. Yıllık büyüme %0,9 olarak kaydedildi.
• Çin Ekonomisi: Çin’de perakende satışlar Ekim ayında yıllık %4,8, sanayi üretimi ise %5,3 artış kaydetti. Ancak konut piyasasında fiyatlar yıllık %5,9 düştü, bu da son 9 yılın en hızlı gerilemesi olarak kaydedildi.

📈 Finansal Piyasalar

• ABD Doları Güçlendi: DXY endeksi 106,7 ile 1 yılın zirvesine çıktı. EUR/USD paritesi 1,0530’a gerilerken ons altın fiyatı %4,4 düşüşle 2.566 USD’ye indi. ABD 10 yıllık tahvil faizleri 11 baz puan yükselerek %4,42 seviyesine çıktı.
• BIST-100 Endeksi: Borsa İstanbul BIST-100 endeksi haftalık %2,6 artışla 9.420 seviyesine yükseldi. TL’deki kısmi değer kaybına rağmen BIST-100 küresel piyasalardan pozitif ayrıştı.
• CDS ve Kur: Türkiye’nin 5 yıllık CDS primi 255 baz puanda yatay seyretti. USD/TL %0,8 artışla 34,32’ye yükselirken, EUR/TL %1,8 gerileyerek 36,18 oldu.

🔮 Gelecek Hafta Beklentileri

• TCMB Faiz Kararı: 21 Kasım Perşembe günü Merkez Bankası faiz kararını açıklayacak, beklenti %50'de sabit kalmak.
• PMI Verileri: Önde gelen ekonomilerin öncü PMI verileri açıklanacak.

Dikkatimi Çeken Haberler

• ABD'nin 47. Başkanı seçilen Donald Trump, iş insanı Elon Musk ve girişimci Vivek Ramaswamy'yi yeni kurulan Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın (Department of Government Efficiency - DOGE) başına atadı. Bu bakanlık, hükümet bürokrasisini azaltmak, gereksiz düzenlemeleri kesmek, israf harcamalarını azaltmak ve federal kurumları yeniden yapılandırmak amacıyla kurulmuştur. Musk ve Ramaswamy, hükümet dışından tavsiye ve rehberlik sağlayarak, Beyaz Saray ve Yönetim ve Bütçe Ofisi ile iş birliği içinde çalışacaklardır. Trump, bu atamanın hükümet bürokrasisinin ortadan kaldırılması ve verimliliğin artırılmasına katkı sağlayacağını belirtmiştir. Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın kısaltması olan "DOGE", Elon Musk'ın favori kripto para birimi Dogecoin'e de atıfta bulunmaktadır.

• 27 yaşındaki YouTuber ve boksör Jake Paul ile 58 yaşındaki eski ağır sıklet dünya şampiyonu Mike Tyson, Teksas'ta karşı karşıya geldi. Bu mücadele, Netflix üzerinden canlı olarak yayınlandı ve dünya genelinde büyük ilgi gördü. Jake Paul, sekiz raunt süren maçın sonunda oybirliğiyle alınan kararla Mike Tyson'ı mağlup etti. Netflix üzerinden 120 milyon izleyiciye ulaşarak platformun en çok izlenen etkinliklerinden biri oldu. Ayrıca, ABD'de 20 milyon dolarlık bilet geliri elde edilerek rekor kırıldı.

• Fortune dergisi, 2024 yılında "Dünyanın En Güçlü 100 İnsanı" listesini yayımladı. Listenin ilk üç sırada Elon Musk (Tesla ve SpaceX CEO'su), Jensen Huang (Nvidia CEO'su) ve Satya Nadella (Microsoft CEO'su) yer alıyor. Listede 83. sırada bulunan Chobani CEO'su Hamdi Ulukaya, listeye giren tek Türk iş insanı olarak dikkat çekiyor.

• Kiralık kasalar, bankaların sunduğu geleneksel hizmetlerden biri olarak uzun yıllardır değerli eşyaların ve aile yadigârlarının saklanmasında kullanılmıştır; ancak, son dönemde bankalar bu hizmeti sonlandırmakta veya büyük ölçüde küçültmektedir. Amerikan bankalarındaki durum şekildedir: JPMorgan Chase ve Capital One kiralık kasa hizmetlerini tamamen durdurmuş, Wells Fargo ise şube kapatmalarıyla birlikte kasa sayısını azaltmıştır. Genel olarak, kiralık kasa sayısının altı yıl öncesine göre yaklaşık %20 azaldığı tahmin edilmektedir. Bankalar, bu değişimin nedenini kiralık kasaların modasının geçtiği ve ev kasaları gibi alternatiflerin daha yaygın hale gelmesiyle açıklamaktadır. Gelişen ev güvenlik sistemleri ve hırsızlık oranlarındaki düşüş, bireylerin değerli eşyalarını evlerinde saklamalarını daha cazip kılmaktadır. Ayrıca, Amazon gibi platformlarda çeşitli ev kasası seçeneklerinin bulunması, bu eğilimi desteklemektedir. Bu durum, uzun süredir kiralık kasa kullanan müşterilerin alternatif saklama çözümleri aramasına yol açmaktadır. Bankaların bu hizmetten çekilmesiyle birlikte, bağımsız şirketler güvenli depolama seçeneklerini genişletmeyi değerlendirmektedir. Ancak, bazı müşteriler kiralık kasaları bankaların temel hizmetlerinden biri olarak görmeye devam etmekte ve bu değişimden memnuniyetsizlik duymaktadır.

Türkiye'de ise kiralık kasa hizmetine olan talep artışı nedeniyle boş kasa bulmak neredeyse imkansız bir hale gelmiştir.

• Çinli elektrikli araç üreticisi BYD, Türkiye pazarına 1 milyar dolarlık bir yatırımla Manisa'da yıllık 150 bin araç kapasiteli bir üretim tesisi ve Ar-Ge merkezi kurulacağı açıklayarak giriş yapmayı hedefliyor. Üretimin 2026 sonunda başlaması ve bu tesiste 5 bin kişiye doğrudan istihdam sağlanması planlanıyor. BYD’nin bu hafta gerçekleştirdiği lansmanda, elektrikli araç modelleri ve fiyatları duyuruldu. Kasım ayı itibarıyla Atto 3, Seal U DM-i (PHEV), Dolphin ve Seal U EV satışa sunulacak. Aralık ayında ise E-SUV sınıfında Han ve D sedan sınıfında Seal modelleri pazara giriş yapacak. Yıl sonuna kadar BYD’nin Türkiye'deki model sayısı 6'ya yükselecek. Yatırım planlamasından dolayı teşvik kapsamında vergi avantajına hak kazanan firmanın lansman fiyatları beklenenin üzerinde belirlenmesinden dolayı hayal kırıklığı oluşturduğunu gözlemledim.

• Suudi Arabistan, başkent Riyad'da dünyanın en büyük yapılarından biri olmaya aday devasa bir küp şeklindeki "Mukaab" projesini hayata geçiriyor. 2030 Vizyonu kapsamında planlanan bu yapı, her bir kenarı 400 metre uzunluğunda olacak. Suudi Arabistan, bu projeyle ekonomisini çeşitlendirme, turizmi artırma ve Riyad'ı küresel bir cazibe merkezi haline getirme hedeflerini gerçekleştirmeyi amaçlıyor. Ancak projenin, Kabe'ye olan benzerliği tartışma konusu oldu.

Bilmeye Değer

• 2024 yılı itibarıyla dünya nüfusu 8,04 milyar kişiye ulaştı. En kalabalık 20 ülkenin verileri incelendiğinde, Hindistan 1,428 milyar nüfusu ile dünya lideri konumunda. Onu 1,425 milyar nüfus ile Çin takip ediyor.

Takibe Değer

• Dünya Peynir Yarışması düzenlenmiş; ama ülkemizden hiçbir üretici katılmamış. X' platformunda gördüğüm bu paylaşım beni gerçekten üzdü.

• Bu kartvizit, minimalist bir tasarımla tek bir e-posta adresini çok amaçlı bir iletişim aracı olarak kullanıyor.

İzlemeye Değer

• Anadolu Parsı, Türkiye'nin endemik bir leopar alt türüdür.🐅 Son yıllarda, fotokapanlar aracılığıyla Anadolu Parsının varlığı yeniden belgelenmiştir. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Anadolu Parsının bugüne kadar kaydedilen en net görüntüsünü X hesabında paylaştı.
• Yasa dışı bahis ve kumar reklamlarına yönelik önemli operasyonlar gerçekleştirildi. Yürütülen soruşturma kapsamında, ünlü isimler ve sosyal medya fenomenlerinin yasa dışı bahis sitelerinin reklamını yaptıkları tespit edildi. Bu kapsamda, sanatçılar Mehmet Ali Erbil ve Serdar Ortaç'ın da aralarında bulunduğu 23 kişi hakkında gözaltı kararı verildi. Eski Kumarhane Müdürü Serdar Tavus'un YouTube'da yayınladığı videoda önemli tespitler yer alıyor; izlemeye değer buldum.

Hatırlatma

Her türlü destek, iş birlikteliği ve iletişim için “aa@ahmetalper.com” e-posta adresimden bana ulaşabilirsiniz. 📧🤝

www.ahmetalper.com kişisel sitemden diğer yazılarıma da erişebilirsiniz.

Ayrıca, LinkedIn profilim sayesinde irtibata geçebiliriz. 💼🔗

Bankacılık alandaki talepleriniz için randevu takvimim: https://calendar.app.google/tgLPZqQv5B8E6vPN8

Gelecek hafta yeniden bir araya gelebilmek dileğiyle. 🌟

Hoşça kalın. 🙋

aA.